ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ
ΦΕΒΡΟΥΑΡΙΟΣ-ΜΑΡΤΙΟΣ 2025
Αγαπητοί φίλοι του ΙΜΕΘΑ,
Με μεγάλη χαρά σας προσκαλούμε στο 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο του ΙΜΕΘΑ το οποίο θα πραγματοποιηθεί στην όμορφη πόλη των Ιωαννίνων στις 2-4 Οκτωβρίου 2025. Κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, βασικός μας στόχος είναι να φέρουμε κοντά ιατρούς διαφόρων ειδικοτήτων που ασχολούνται με την πρόληψη και την αντιμετώπιση των θρομβοεμβολικών νοσημάτων και των διαταραχών της πήξης, κυρίως υπό τη μορφή διαδραστικών συζητήσεων.
Προσβλέπουμε στην παρουσία σας και την ενεργό συμμετοχή σας τόσο μέσω των διαδραστικών συζητήσεων κατά τη διάρκεια του συνεδρίου, όσο και με την παρουσίαση ερευνητικών εργασιών σχετικά με τη θρόμβωση και την αντιθρομβωτική αγωγή. Σας προτρέπουμε να συμμετέχετε ενεργά στο 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο του ΙΜΕΘΑ, υποβάλλοντας και παρουσιάζοντας δια ζώσης τις δικές σας ερευνητικές εργασίες. Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής εργασιών είναι στις 30 Ιουνίου 2025.
Παράλληλα με το 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο του ΙΜΕΘΑ, θα πραγματοποιηθεί και η 3η Hμερίδα για την Αντιθρομβωτική Αγωγή απευθυνόμενη σε ιατρούς της Πρωτοβάθμιας Φροντίδας Υγείας. Κατά τη διάρκεια της ημερίδας θα συζητηθούν τα κυριότερα θέματα σχετικά με τη θρόμβωση και την αντιθρομβωτική αγωγή που αντιμετωπίζουν οι ιατροί πρωτοβάθμιας φροντίδας υγείας.
Περισσότερες πληροφορίες σχετικά με το 13ο Πανελλήνιο Συνέδριο του ΙΜΕΘΑ και το αναλυτικό πρόγραμμα του συνεδρίου μπορείτε να τα βρείτε ΕΔΩ.
Στις 20 Φεβρουαρίου 2025 πραγματοποιήθηκε το 4ο Διαδικτυακό Σεμινάριο των Webinars 2024 – 2025 “Excellence in Thrombosis”, με τίτλο: «Η αντιθρομβωτική αγωγή στην Περιφερική Αρτηριακή Νόσο», υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Εταιρείας Αγγειακής & Ενδαγγειακής Χειρουργικής.
Οι νεότερες κατευθυντήριες γραμμές αναπτύχθηκαν από τον κ. Σ. Γιαννακάκη, Αγγειοχειρουργό, Διευθυντή ΕΣΥ της Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του ΓΝΑ ΚΑΤ. Το θέμα της Αντιθρομβωτικής αγωγής πριν και μετά από ενδαγγειακές και ανοικτές επεμβάσεις ανέπτυξε ο κ. Φ. Μαρκάτης, Διευθυντής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής, του Νοσοκομείου METROPOLITAN και το θέμα της Αντιθρομβωτικής αγωγής πριν και μετά την αποκατάσταση ανευρυσμάτων θωρακικής και κοιλιακής αορτής ανέπτυξε ο κ. Ι. Τσιρώνης, Αρχίατρος Αγγειοχειρουργός και Επιμελητής Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του 417 ΝΙΜΤΣ.
Τη συζήτηση συντόνισαν οι κ Π. Χατζηγάκης, Αγγειοχειρουργός, Διευθυντής ΕΣΥ Αγγειοχειρουργικής Κλινικής του ΓΝΑ “Γ. ΓΕΝΝΗΜΑΤΑΣ” και Πρόεδρος Ελληνικής Εταιρείας Αγγειακής και Ενδαγγειακής Χειρουργικής και ο κ. Μ. Ματσάγκας, Καθηγητής Αγγειοχειρουργικής του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας και Μέλος ΔΣ ΙΜΕΘΑ.
Περισσότερες πληροφορίες μπορείτε να βρείτε ΕΔΩ.
Επίσης στις 20 Μαρτίου 2025 (17:00-18:00) θα πραγματοποιηθεί το 5ο Διαδικτυακό Σεμινάριο των Webinars 2024 – 2025 “Excellence in Thrombosis” με θέμα «Που βρισκόμαστε το 2025 στην περιεπεμβατική διαχείριση των DOACs» υπό την Αιγίδα της Ελληνικής Αναισθησιολογικής Εταιρείας.
Σ΄ αυτό το Διαδικτυακό Σεμινάριο/Webinar θα έχουμε τη χαρά να φιλοξενήσουμε τον Καθηγητή James Douketis (Professor, Department of Medicine, McMaster University, Hamilton, Canada). Το Σεμινάριο θα συντονίσει η Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας του Τμήματος Ιατρικής της Σχολής Επιστημών Υγείας Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, Διευθύντρια στην Αναισθησιολογική Κλινική στο Πανεπιστημιακό ΓΝ Λάρισας, κα Ελένη Αρναούτογλου.
Μπορείτε να κάνετε την εγγραφή σας χρησιμοποιώντας το ακόλουθο link:
https://us06web.zoom.us/webinar/register/WN_wLlyMEj9RBCgis_H966yYw
Το αναλυτικό πρόγραμμα των διαδικτυακών εκπαιδευτικών σεμιναρίων για το 2024-2025 καθώς και τα μαγνητοσκοπημένα προηγούμενα webinars είναι διαθέσιμα ΕΔΩ.
Στο ενημερωτικό δελτίο του ΙΜΕΘΑ, συνοψίζονται όπως κάθε μήνα οι σημαντικότερες μελέτες και στον τομέα της θρόμβωσης και της αντιθρομβωτικής αγωγής.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΣΦΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ
Σε ασθενείς με υποκλινική κολπική μαρμαρυγή και ιστορικό παλαιού ισχαιμικού ή παροδικού εγκεφαλικού επεισοδίου πιθανά η απιξαμπάνη έχει θέση στη δευτερογενή πρόληψη εγκεφαλικού επεισοδίου: Ανάλυση υποομάδων της μελέτης ARTESiA.(Apixaban versus aspirin for stroke prevention in people with subclinical atrial fibrillation and a history of stroke or transient ischaemic attack: subgroup analysis of the ARTESiA randomised controlled trial
https://www.thelancet.com/journals/laneur/article/PIIS1474-4422(24)00475-7/abstract )
Η ARTESIA ήταν μια διπλά τυφλή, τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη που πραγματοποιήθηκε από το 2015 έως το 2021 και συμπεριέλαβε 4.012 ασθενείς ηλικίας 55 ετών και άνω, με υποκλινική κολπική μαρμαρυγή (καταγεγραμμένη σε εμφυτεύσιμο βηματοδότη ή απινιδιστή) διάρκειας από 6 λεπτά έως 24 ώρες και CHA2DS2-VASc ≥3. Οι ασθενείς τυχαιοποιήθηκαν να λάβουν είτε από του στόματος apixaban 5 mg δύο φορές ημερησίως (n=2.015) ή από του στόματος ασπιρίνη μία φορά ημερησίως (n=1.997). H χορήγηση apixaban μείωσε σημαντικά τον κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού, ωστόσο αύξησε τον κίνδυνο αιμορραγίας. Μεταξύ των ασθενών που συμπεριελήφθησαν στη μελέτη ιστορικό ισχαιμικού ή παροδικού εγκεφαλικού επεισοδίου είχαν 346 συμμετέχοντες (8,6%) (οι 172 έλαβαν apixaban και οι 174 ασπιρίνη), μεταξύ των οποίων το ετήσιο ποσοστό ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου /συστηματικής εμβολής ήταν 1,20% με apixaban (n=7, 95% CI: 0,48-2,48) έναντι 3,14% με ασπιρίνη (n=18, 1,86- 4,96). Σε συμμετέχοντες χωρίς ιστορικό ισχαιμικού ή παροδικού εγκεφαλικού επεισοδίου (n=3.666, όπου οι 1.843 έλαβαν apixaban και οι 1.823 έλαβαν ασπιρίνη), το ετήσιο ποσοστό ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου / συστηματικής εμβολής ήταν 0,74% με apixaban (n=48, 95% CI: 0,55-0,98), έναντι 1,07% με ασπιρίνη (n=68, 95% CI: 0,83- 1,36). Το ετήσιο ποσοστό μείζονος αιμορραγίας σε συμμετέχοντες με ιστορικό ισχαιμικού ή παροδικού εγκεφαλικού επεισοδίου ήταν 2,26% με apixaban (n=13, 95% CI: 1,21- 3,87) έναντι 1,16% με ασπιρίνη (n=7, 0,47- 2,39, HR: 1,94, 95% CI: 0,77- 4,87). Συμπερασματικά, η χορήγηση από του στόματος apixaban σε άτομα με υποκλινική κολπική μαρμαρυγή και ιστορικό ισχαιμικού ή παροδικού εγκεφαλικού επεισοδίου οδήγησε σε 7% απόλυτη μείωση του κινδύνου ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου /συστηματικής εμβολής για 3,5 χρόνια, σε σύγκριση με 1% απόλυτη μείωση κινδύνου σε άτομα χωρίς προηγούμενο ιστορικό ισχαιμικού ή παροδικού εγκεφαλικού επεισοδίου. Η απόλυτη αύξηση στη μείζονα αιμορραγία ήταν 3% και 1%, αντίστοιχα. Επομένως, το Apixaban θα μπορούσε να χρησιμοποιηθεί στη δευτερογενή πρόληψη του ΑΕΕ σε άτομα με υποκλινική κολπική μαρμαρυγή και ισχαιμικό ή παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο .
Ο συνδυασμός χαμηλής δόσης rivaroxaban και ασπιρίνης σε ασθενείς με πρόσφατο ισχαιμικό ή παροδικό εγκεφαλικό επεισόδιο λόγω ενδοκράνιας αθηροσκληρωτικής νόσου πιθανά μειώνει τον κίνδυνο νέου θρομβοεμβολικού επεισοδίου και είναι ασφαλής. (Combination Antithrombotic Therapy for Reduction of Recurrent Ischemic Stroke in Intracranial Atherosclerotic Disease
https://www.ahajournals.org/doi/abs/10.1161/STROKEAHA.124.047715 )
Πρόκειται για μια προοπτική, τυχαιοποιημένη, ανοιχτή, τυφλή κλινική μελέτη που διεξήχθη σε 10 καναδικά κέντρα. Οι 101 συμμετέχοντες ηλικίας ≥40 ετών, με οξύ ισχαιμικό αγγειακό εγκεφαλικό επεισόδιο (ΑΕΕ) ή παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο υψηλού κινδύνου, τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 1:1 για να λάβουν χαμηλή δόση rivaroxaban συν ασπιρίνη ή ασπιρίνη μόνο εντός 7 έως 100 ημερών από το συμβάν. Η πρωτογενής έκβαση ασφαλείας ήταν το αιμορραγικό εγκεφαλικό επεισόδιο και η κύρια έκβαση αποτελεσματικότητας ήταν το σύνθετο καταληκτικό σημείο το οποίο συμπεριέλαβε το ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο ή το σιωπηρό έμφρακτο στην μαγνητική τομογραφία στο τέλος της μελέτης. Ο μέσος χρόνος παρακολούθησης ήταν οι 20 μήνες και ο διάμεσος χρόνος από το εγκεφαλικό έως την τυχαιοποίηση ήταν 67 ημέρες. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 67 έτη (±10,94) και το 29% των συμμετεχόντων ήταν γυναίκες. Μεταξύ των συμμετεχόντων δεν παρατηρήθηκε καμία ενδοεγκεφαλκική αιμορραγία και στις δύο υποομάδες. Οι ασθενείς που έλαβαν τον συνδυασμό rivaroxaban-ασπιρίνης εμφάνισαν νέο ισχαιμικό εγκεφαλικό ή σιωπηρό έμφρακτο σε ποσοστό 15,7%, συγκριτικά με την υποομάδα ασπιρίνης (24,0%), χωρίς να παρατηρηθεί στατιστικά σημαντική διαφορά μεταξύ των δύο ομάδων (αναλογία κινδύνου: 0,78, 95% CI: 0,32–1,93 P=0,59). Συμπερασματικά, μια πολυκεντρική τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη που συγκρίνει το συνδυασμό χαμηλής δόσης rivaroxaban και ασπιρίνης σε ασθενείς με πρόσφατο ισχαιμικό ΑΕΕ/παροδικό ισχαιμικό επεισόδιο λόγω ενδοκράνιας αθηροσκληρωτικής νόσου είναι εφικτή και φαίνεται ασφαλής.
Οι ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και νεοπλασία παρουσιάζουν παρόμοιο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου αλλα με υψηλότερο κίνδυνο αιμορραγίας συγκριτικά με τους ασθενείς χωρίς γνωστή νεοπλασματική νόσο.
(The Association of Malignancy With Stroke and Bleeding in Atrial Fibrillation: A Population-Based Cohort Study
https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S2666087324004253?via%3Dihub )
Σε μία μελέτη παρατήρησης με τη χρήση δεδομένων από 199.710 ασθενείς ηλικίας ≥66 ετών με προσφάτως διαγνωσθείσα κολπική μαρμαρυγή (ΚΜ), 24.991 ασθενείς οι οποίοι διαγνώστηκαν με κακοήθεια εντός 5 ετών (12,5%) από τη διάγνωση κολπικής μαρμαρυγής αντιστοιχήθηκαν με άτομα χωρίς γνωστή νεοπλασματική νόσο ως προς την ηλικία, το φύλο, τα χαρακτηριστικά της κολπικής μαρμαρυγής, το CHA2DS2-VASc και τη βαθμολογία αιμορραγίας ATRIA. Τα βασικά καταληκτικά σημεία περιελάμβαναν τη νοσηλεία για ισχαιμικό εγκεφαλικό επεισόδιο και νοσηλεία/εκτίμηση έκτακτης ανάγκης για αιμορραγία. Συμπεριελήφθησαν 43.802 ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή (21.901 με νεοπλασία, μέση ηλικία 78,1 έτη, 59,5% ήταν άρρενες). Μετά την προσαρμογή βάσει της αντιπηκτικής αγωγής, οι ασθενείς με νεοπλασματική νόσο είχαν παρόμοιο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου (HR: 1,01 95% CI: 0,88-1,15), αλλά υψηλότερο αιμορραγικό κίνδυνο (HR: 1,45 95% CI: 1,37-1,53) σε σύγκριση με τους ασθενείς χωρίς νεοπλασία. Συμπερασματικά, τα άτομα με κολπική μαρμαρυγή και νεοπλασία παρουσίασαν παρόμοιο κίνδυνο ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου και υψηλότερο αιμορραγικό κίνδυνο, συγκριτικά με άτομα ελέγχου χωρίς νεοπλασία.
Η χορήγηση abelacimab οδηγεί σε χαμηλότερα επίπεδα ελεύθερου παράγοντα XI και μειώνει σημαντικά τον κίνδυνο αιμορραγίας σε σχέση με το rivaroxaban σε ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και μέτριο έως υψηλό κίνδυνο ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου. (Abelacimab versus Rivaroxaban in Patients with Atrial Fibrillation
https://www.nejm.org/doi/10.1056/NEJMoa2406674 )
Σε μία φάσης ΙΙ τυχαιοποιημένη κλινική μελέτη, 1.287 ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή και μέτριο έως υψηλό κίνδυνο ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου (διάμεση ηλικία 74 έτη και 44% γυναίκες) τυχαιοποιήθηκαν σε αναλογία 1:1:1 να λάβουν υποδόρια ένεση abelacimab σε δόση 150 mg ή 90 mg μία φορά το μήνα (ένα πλήρως ανθρώπινο μονοκλωνικό αντίσωμα που συνδέεται με την ανενεργή μορφή του παράγοντα XI και εμποδίζει την ενεργοποίησή του) ή από του στόματος rivaroxaban μία φορά ημερησίως. Το πρωτεύον καταληκτικό σημείο ήταν η μείζονα ή κλινικά σημαντική μη μείζονα αιμορραγία. Στους 3 μήνες, η διάμεση μείωση στα επίπεδα ελεύθερου παράγοντα XI με το abelacimab σε δόση 150 mg ήταν 99% (IQR:98-99) και με το abelacimab σε δόση 90 mg ήταν 97% (IQR: 51-99). Η μελέτη διεκόπη πρώιμα λόγω μεγαλύτερης από την αναμενόμενη μείωσης των επεισοδίων αιμορραγίας στην ομάδα των ασθενών που έλαβαν abelacimab. Το ποσοστό επίπτωσης της μείζονος ή κλινικά σημαντικής μη μείζονος αιμορραγίας ήταν 3,2 συμβάντα ανά 100 ανθρωπο-έτη με 150 mg abelacimab και 2,6 συμβάντα ανά 100 ανθρωπο-έτη με 90 mg abelacimab, σε σύγκριση με 8,4 συμβάντα ανά 100 ανθρωπο-έτη με το rivaroxaban (αναλογία κινδύνου για 150 mg abelacimab έναντι rivaroxaban: 0,38, 95% CI:0,24-0,60 και αναλογία κινδύνου για 90 mg abelacimab έναντι rivaroxaban: 0,31, 95% CI: 0,19-0,51). Η συχνότητα εμφάνισης και η σοβαρότητα των ανεπιθύμητων ενεργειών φάνηκε να είναι παρόμοια στις τρεις υποομάδες. Συμπερασματικά, μεταξύ των ασθενών με κολπική μαρμαρυγή με μέτριο έως υψηλό κίνδυνο ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, η χορήγηση abelacimab οδήγησε σε σημαντικά χαμηλότερα επίπεδα ελεύθερου παράγοντα XI και λιγότερα επεισόδια αιμορραγίας σε σχέση με τη θεραπεία με rivaroxaban.
ΥΠΕΥΘΥΝΟΙ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Δημήτριος Ρίχτερ
Καρδιολόγος
Διευθυντής Καρδιολογικής Κλινικής, “Ευρωκλινική”Αθηνών
Πρόεδρος Ι.Μ.Ε.Θ.Α.
Δημήτριος Σαγρής
Παθολόγος
Επιμελητής Β’ Πανεπιστημιακής Παθολογικής Κλινικής
Πανεπιστημιακό ΓΝ Λάρισας
Γεν. Γραμματέας Ι.Μ.Ε.Θ.Α.
ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Αναστασία Καραγιαννάκη, MD, MSc
Υποψήφια Διδάκτωρ, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας