Αγαπητοί Συνάδελφοι,
Σε μία εποχή που οι εξελίξεις τρέχουν πάρα πολύ γρήγορα και ο COVID-19 κυριαρχεί στις ζωές μας σας στέλνουμε μία μικρή ανασκόπηση διεθνών οδηγιών, γραμμένη από τον κ. Γ. Ντάιο και την κα. Α. Καραγιαννάκη της Παθολογικής Κλινικής του Πανεπιστημιακού Νοσοκομείου Λάρισας, αναφορικά με τη σχέση COVID-19 και Θρόμβωσης. Σίγουρα θα υπάρξουν πολλές προσθήκες και μεταβολές στο άμεσο μέλλον και θα προσπαθήσουμε να σας κρατάμε ενήμερους για όλα.
Δ. Ρίχτερ
Πρόεδρος ΙΜΕΘΑ
Ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας στη δεύτερη έκδοση του Εγχειριδίου Διαχείρισης της Οξείας Λοίμωξης SARI (Severe Acute Respiratory Infection) από τον ιό SARS-CoV-2, συνιστά την προφυλακτική χορήγηση ηπαρίνης μικρού μοριακού βάρους (εφόσον είναι διαθέσιμη) για την αποφυγή φλεβικής θρόμβωσης σε νοσηλευόμενους ασθενείς (εφήβους και ενήλικες χωρίς αντενδείξεις). Επί αντενδείξεων, συνιστάται μηχανική προφύλαξη με συσκευές διαλείπουσας πνευματικής συμπίεσης.
Η Διεθνής Εταιρεία Θρόμβωσης και Αιμόστασης (International Society on Thrombosis and Haemostasis, ISTH) συστήνει την παρακολούθηση του χρόνου προθρομβίνης (PT), των δ-διμερών, του αριθμού των αιμοπεταλίων και των επιπέδων του ινωδογόνου για την εκτίμηση της πρόγνωσης σε νοσηλευόμενους ασθενείς με λοίμωξη COVID-19. Οποιαδήποτε υποκείμενη κατάσταση (π.χ. ηπατική νόσος) ή φαρμακευτική αγωγή (π.χ. αντιπηκτικά) που μπορεί να μεταβάλλουν τις παραμέτρους αυτές, θα πρέπει να λαμβάνεται υπ’ όψη. Επιπροσθέτως, συστήνει την προφυλακτική χορήγηση ηπαρίνης μικρού μοριακού βάρους σε όλους ανεξαιρέτως τους νοσηλευόμενους ασθενείς με λοίμωξη COVID-19, ελλείψει αντενδείξεων, όπως ενεργός αιμορραγία και αριθμός αιμοπεταλίων μικρότερος από 25 x 109 /L (συνιστάται παρακολούθηση σε σοβαρή νεφρική δυσλειτουργία). Οι μη φυσιολογικές τιμές PT ή χρόνου ενεργοποιημένης μερικής θρομβοπλαστίνης (APTT) δεν αποτελούν αντένδειξη. Άλλες θεραπείες για την πρόληψη της θρόμβωσης που σχετίζεται με τον ιό SARS-CoV-2, όπως συμπλήρωμα αντιθρομβίνης και ανασυνδυασμένη θρομβομοδουλίνη, οι οποίες βασίζονται στη θεωρία της αμφίδρομης σχέσης μεταξύ φλεγμονής και θρόμβωσης και έχουν ως αποτέλεσμα τον περιορισμό της αύξησης της παραγωγής θρομβίνης, θεωρούνται προς το παρόν πειραματικές.
Σε μια αναδρομική μελέτη 183 ασθενών με επιβεβαιωμένη πνευμονία COVID-19 που έγινε στο νοσοκομείο Tongji Wuhan της Κίνας, μελετήθηκαν τα εργαστηριακά αποτελέσματα πήξης και η κλινική έκβαση. Η συνολική θνησιμότητα ήταν 11,5% και οι θανόντες παρουσίασαν υψηλά επίπεδα δ-διμερών και προϊόντων αποικοδόμησης του ινωδογόνου (FDP), αυξημένο χρόνο PT και χρόνο APTT σε σύγκριση με επιζώντες κατά την εισαγωγή. Το 71,4% των θανόντων και το 0,6% των επιζώντων πληρούσαν τα κριτήρια της διάχυτης ενδαγγειακής πήξης κατά τη διάρκεια της νοσηλείας τους. Η παρούσα μελέτη δείχνει ότι τα αυξημένα επίπεδα δ-διμερών και FDP παρατηρούνται συχνά σε θανάτους από πνευμονία COVID-19.