ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΙΟΥΝΙΟΥ 2021
9ο ΠΑΝΕΛΛΗΝΙΟ ΣΥΝΕΔΡΙΟ ΘΡΟΜΒΩΣΗΣ – ΑΝΤΙΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗΣ ΑΓΩΓΗΣ
Το επετειακό συνέδριο του ΙΜΕΘΑ
Το ΙΜΕΘΑ διοργανώνει το 9ο Πανελλήνιο Συνέδριο Θρόμβωσης – Αντιθρομβωτικής Αγωγής στις 7-9 Οκτωβρίου 2021, στο Βόλο. Το συνέδριο θα έχει επετειακό χαρακτήρα, με την ευκαιρία της συμπλήρωσης 10 χρόνων από την ίδρυση του ΙΜΕΘΑ.
Προθεσμία υποβολής περιλήψεων, 30 Ιουνίου 2021
ΧΟΡΗΓΗΣΗ ΥΠΟΤΡΟΦΙΩΝ – ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗ ΕΡΕΥΝΑΣ 2021
Όπως έχετε ήδη ενημερωθεί σε προηγούμενο ενημερωτικό δελτίο το ΙΜΕΘΑ, έχοντας ως στόχο την προώθηση της έρευνας και εκπαίδευσης στον τομέα της Θρόμβωσης, θα χορηγήσει για το 2021 δυο υποτροφίες, 1 για εκπόνηση διδακτορικής διατριβής και 1 για εκπόνηση διατριβής μεταπτυχιακής ειδίκευσης (Master) στο ερευνητικό πεδίο της θρόμβωσης. Επίσης, θα χρηματοδοτήσει ένα ερευνητικό πρωτόκολλο σχετικό με τη Θρόμβωση. Τονίζεται ότι δικαίωμα υποβολής αιτήσεων έχουν μόνο τα οικονομικώς τακτοποιημένα μέλη του Ι.Μ.Ε.Θ.Α. Περισσότερες πληροφορίες, μπορούν να δουν οι ενδιαφερόμενοι στην ιστοσελίδα του ΙΜΕΘΑ, http://www.imetha.gr.
Η καταληκτική ημερομηνία υποβολής των αιτήσεων είναι η 30η Ιουνίου 2021.
ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΣΦΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ ΑΝΑΦΟΡΙΚΑ ΜΕ ΤΗΝ ΑΥΤΟΑΝΟΣΗ ΘΡΟΜΒΩΤΙΚΗ ΘΡΟΜΒΟΠΕΝΙΑ ΕΠΑΓΩΜΕΝΗ ΑΠΟ ΕΜΒΟΛΙΑΣΜΟ ΕΝΑΝΤΙ ΤΗΣ COVID-19
Το ΙΜΕΘΑ συνεχίζοντας την έγκυρη ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας ως προς τα νεότερα δεδομένα στο πεδίο της Θρόμβωσης, σας παρουσιάζει συνοπτικά τα κείμενα πρόσφατων δημοσιεύσεων σε έγκριτα διεθνή περιοδικά, αναφορικά με τα περιστατικά θρομβώσεων που έχουν παρατηρηθεί μετά από εμβολιασμό έναντι της COVID-19 με εμβόλια ιικού φορέα.
Ο Πρόεδρος του ΙΜΕΘΑ
Α. Τσελέπης , MD, PhD
Καθηγητής Βιοχημείας-Κλινικής Χημείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων
Εμβόλιο έναντι της νόσου COVID-19 που βασίζεται σε ιικό φορέα, προκαλεί θρόμβωση. (COVID-19 vector-based vaccine causing thrombosis) https://www.tandfonline.com/doi/abs/10.1080/07391102.2021.1927847journalCode=tbsd20)
Ο μεγάλος αριθμός ασθενών από τη νόσο COVID-19 οδηγεί τις χώρες με ταχύτητα στον εμβολιασμό των πολιτών. Ωστόσο, υπάρχει ανησυχία για τη σχέση μεταξύ θρόμβωσης και εμβολίων ιικού φορέα. Ο προτεινόμενος μηχανισμός με τον οποίο το εμβόλιο μπορεί να προκαλέσει θρόμβωση ονομάζεται αυτοάνοση θρομβωτική θρομβοπενία επαγώμενη από εμβολιασμό (vaccine-induced immune thrombotic thrombocytopenia; VITT). Τα χρησιμοποιούμενα εμβόλια ιικού φορέα είναι το εμβόλιο Johnson & Johnson (J&J) και το εμβόλιο Oxford-AstraZeneca. Τα εμβόλια αυτά χρησιμοποιούν έναν τροποποιημένο ιικό-φορέα για τη μεταφορά μορίων της πρωτεΐνης ακίδας που βρίσκονται στην επιφάνεια του ιού SARS-CoV-2, μέσα σε ανθρώπινα κύτταρα. Το εμβόλιο J&J αποτελείται από ένα ανασυνδυασμένο αδενοϊό τύπου 26 που εκφράζει την πρωτεΐνη ακίδα του SARS-CoV-2. Τo εμβόλιο Oxford-AstraZeneca αποτελείται από ένα ανασυνδυασμένο, αναπαραγωγικά ανίκανο αδενοϊκό φορέα χιμπατζή που κωδικοποιεί την ακίδα (Spike; S) γλυκοπρωτεΐνη του SARS CoV-2. Αρκετές μελέτες έχουν διερευνήσει το φαινόμενο της VITT, μετά από εμβολιασμό από τα παραπάνω εμβόλια. Μεταξύ αυτών, η μελέτη από τους Greinacher et al (11 ασθενείς με μέση ηλικία 36 έτη στην Αυστρία και τη Γερμανία), κατέληξε στο συμπέρασμα ότι το εμβόλιο ChAdOx1 nCov-19 (AstraZeneca) μπορεί σπάνια να επάγει αυτοάνοση θρομβωτική θρομβοπενία, διευκολυνόμενης από αντισώματα έναντι του αιμοπεταλιακού παράγοντα 4 (platelet factor 4; PF4). Η θέση εκδήλωσης της θρόμβωσης περιλαμβάνει πνευμονική εμβολή, εγκεφαλική φλεβική θρόμβωση, σπλαχνική φλεβική θρόμβωση και άλλες περιοχές. Η μελέτη των Scully et al. (23 ασθενείς με μέση ηλικία 46 ετών στο Ηνωμένο Βασίλειο) κατέληξε στο συμπέρασμα ότι ένα μη σχετιζόμενο με ηπαρίνη γεγονός, μπορεί να οδηγήσει στη θρόμβωση μετά τη χορήγηση του εμβολίου ChAdOx1 nCoV-19. Από τους 23 ασθενείς, οι 22 είχαν αντισώματα έναντι του παράγοντα PF4. Στη Νορβηγία, οι Schultz et al. παρουσίασαν πέντε περιπτώσεις ασθενών (ηλικίας 32-54 ετών) με φλεβική θρόμβωση και θρομβοπενία, 7-10 ημέρες μετά τη λήψη της πρώτης δόσης του εμβολίου ChAdOx1 nCoV-19. Και οι πέντε ασθενείς δεν είχαν προηγούμενη έκθεση σε ηπαρίνη, ήταν εργαζόμενοι στον τομέα της υγείας και παρουσίασαν όλοι υψηλά επίπεδα αντισωμάτων έναντι του παράγοντα PF4. Επιπλέον, οι Muir et al παρουσίασαν μια ασθενή 48 ετών με εκτεταμένη θρόμβωση που σχετίζεται με σοβαρή θρομβοπενία μετά από το εμβόλιο Ad26.COV2.S (J&J). Για την αντιμετώπιση της VITT είναι απαραίτητα τα μη-ηπαρινικά αντιπηκτικά και η ενδοφλέβια ανοσοσφαιρίνη. Επιπλέον, οι μεταγγίσεις αιμοπεταλίων θα πρέπει αποφεύγονται λόγω του κινδύνου περαιτέρω ανάπτυξης θρομβωτικών συμπτωμάτων. Η μελέτη των von Hundelshausen etal, πρότεινε τη χρήση αναστολέων της τυροσινικής κινάσης Bruton (Btk) ως εναλλακτική επιλογή. Οι αναστολείς BTk, όπως το ibrutinib, είναι εγκεκριμένοι για κακοήθειες Β-κυττάρων, αλλά προς το παρόν δεν υπάρχουν επαρκή δεδομένα για τη χρήση τους στη θεραπεία της VITT και απαιτούνται μεγαλύτερες μελέτες για να επιβεβαιωθεί η αποτελεσματικότητά τους.
Αυτοάνοση θρόμβωση και θρομβοπενία επαγώμενη από εμβολιασμό COVID-19 (Vaccine-associated Immune Thrombosis and Thrombocytopenia -VITT): διαγνωστικές και θεραπευτικές συστάσεις (COVID-19 Vaccine-associated Immune Thrombosis and Thrombocytopenia (VITT): diagnostic and therapeutic recommendations for a new syndrome https://onlinelibrary.wiley.com/doi/10.1111/ejh.13665 )
Πολύ σπάνιες περιπτώσεις θρόμβωσης που σχετίζονται με θρομβοπενία έχουν συμβεί μετά από το εμβόλιο AstraZeneca. Αυτό το σύνδρομο ονομάζεται αυτοάνοση θρόμβωση και θρομβοπενία επαγώμενη από εμβολιασμό (Vaccine-associated Immune Thrombosis and Thrombocytopenia -VITT). Συνολικά, 40 περιπτώσεις VITT έχουν αναφερθεί. Αποτελεί μια πολύ σοβαρή κατάσταση, η οποία εμφανίζεται συχνότερα σε νεαρές γυναίκες, 1-2 εβδομάδες μετά την πρώτη δόση του εμβολίου AstraZeneca και χαρακτηρίζεται σχεδόν πάντα από σοβαρή θρομβοπενία και εγκεφαλική φλεβική θρόμβωση (CVT), με ποσοστό θνησιμότητας υψηλότερο από 60%. Αρκετές εθνικές και διεθνείς επιστημονικές εταιρείες και ομάδες εμπειρογνωμόνων δημοσίευσαν συστάσεις για τη διαχείριση ασθενών με υποψία VITT συνδρόμου οι οποίες συνοψίζονται παρακάτω:
– Άτομα με επίμονα συμπτώματα (> 3 ημέρες), όπως σοβαρή κεφαλαλγία, ζάλη, εστιακά νευρολογικά συμπτώματα, διαταραχές της όρασης, δύσπνοια, θωρακικό ή κοιλιακό άλγος ή άλγος στα άκρα, που θα προκύψει 5-20 ημέρες μετά τον εμβολιασμό με AstraZeneca, θα πρέπει να διερευνηθούν επειγόντως μέσω εργαστηριακών εξετάσεων (γενική αίματος, επίχρισμα περιφερικού αίματος, επίπεδα δ-διμερών και ινωδογόνου, ενεργοποιημένος χρόνος μερικής θρομβοπλαστίνης, χρόνος προθρομβίνης) και απεικονιστικό έλεγχο (ανάλογα με τα συμπτώματα, μαγνητική τομογραφία εγκεφάλου, υπερηχογράφημα ή αξονική τομογραφία θώρακος / κοιλίας).
– Σε περίπτωση θρόμβωσης και/ή θρομβοπενίας (<150.000/mm3), είναι επιτακτικός ο έλεγχος για θρομβοπενία προκαλούμενη από ηπαρίνη (heparin-induced thrombocytopenia; HIT), με βάση την ανοσολογική ανίχνευση αντισωμάτων έναντι του αιμοπεταλιακού παράγοντα 4 (platelet factor 4; PF4). Σε περίπτωση θετικότητας σε ELISA, θα πρέπει να χρησιμοποιηθούν οι μέθοδοι HIPA (heparin-induced platelet activation assay) ή η μέθοδος SRA (serotonin-release assay) ως επιβεβαιωτικές δοκιμασίες για VITT.
– Μέχρι να αποκλειστεί το σύνδρομο VITT, η αντιπηκτική αγωγή με μη κλασματοποιημένη ηπαρίνη (UFH) ή ηπαρίνη μικρού μοριακού βάρους (ΗΜΜΒ) πρέπει να αποφεύγεται και να χορηγούνται εναλλακτικά αντιπηκτικά συμβατά με HIT (δηλαδή fondaparinux, danaparoid, argatroban). Προτείνεται η χρήση άμεσων από του στόματος αντιπηκτικών (DOACs), που έχει αποδειχθεί ότι είναι ασφαλή για τη θεραπεία της HIT και δεν απαιτούν αρχική θεραπεία με ηπαρίνη, για θεραπεία ύποπτων και επιβεβαιωμένων περιπτώσεων VITT. Η χορήγηση των DOACs, ωστόσο, μπορεί να είναι δύσκολη σε ασθενείς που νοσηλεύονται σε Μονάδες Εντατικής Θεραπείας. Να σημειωθεί ότι δεν θα πρέπει να γίνονται μεταγγίσεις αιμοπεταλίων.
– Σε ασθενείς με επιβεβαιωμένο σύνδρομο VITT, μπορεί να είναι χρήσιμη η χορήγηση ενδοφλέβιας ανοσοσφαιρίνης υψηλής δόσης (IVIG, 1 g/kg ημερησίως για 2 συνεχόμενες ημέρες) ή δεξαμεθαζόνη (40 mg ημερησίως για 4 ημέρες) για διακοπή του προθρομβωτικού μηχανισμού. Επιπλέον, οι αναστολείς της τυροσινικής κινάσης Bruton, οι οποίοι αναστέλλουν την ενεργοποίηση των αιμοπεταλίων που προκαλείται διαμέσου του υποδοχέα FCγRIIA, έχουν προταθεί ως εναλλακτική θεραπεία.
Επαγώμενη από εμβολιασμό αυτοάνοση θρομβωτική θρομβοπενία (Vaccine-Induced Immune Thrombotic Thrombocytopenia- VITT): Στόχευση των παθογενετικών μηχανισμών» με αναστολείς της τυροσινικής κινάσης Bruton (Vaccine-Induced Immune Thrombotic Thrombocytopenia (VITT): Targeting Pathomechanisms with Bruton Tyrosine Kinase Inhibitors. https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/a-1481-3039
Μια σειρά από σπάνια θρομβοεμβολικά επεισόδια, συμπεριλαμβανομένης της θρόμβωσης φλεβώδους κόλπου εγκεφάλου (μερικά από αυτά θανατηφόρα) και ταυτόχρονης θρομβοπενίας που εμφανίζεται μετά από εμβολιασμό με το εμβόλιο AZD1222 (Vaxzevria) της AstraZeneca έχουν προκαλέσει σημαντική ανησυχία και οδήγησαν στην προσωρινή αναστολή του εμβολίου αυτού σε πολλές χώρες. Άμεσοι εργαστηριακοί έλεγχοι σε τέσσερεις από αυτούς τους ασθενείς έχουν εντοπίσει τον πιθανό παθογενετικό μηχανισμό που υποκρύπτεται σε αυτό το σύνδρομο που αρχικά ονομάστηκε επαγώμενη από εμβολιασμό προθρομβωτική αυτοάνοση θρομβοπενία (vaccine-induced prothrombotic immune thrombocytopenia; VIPIT) και μετονομάστηκε πρόσφατα σε επαγώμενη από εμβολιασμό αυτοάνοση θρομβωτική θρομβοπενία (vaccine-induced immune thrombotic thrombocytopenia; VITT). Περιλαμβάνει την παρουσία αντισωμάτων έναντι του PF4 και έτσι μοιάζει με θρομβοπενία προκαλούμενη από ηπαρίνη (HIT). Επειδή αυτά τα ανοσοσυμπλέγματα δεσμεύονται και ενεργοποιούν τα αιμοπετάλια μέσω του υποδοχέα FcγRIIA, υψηλή δόση ενδοφλέβιας ανοσοσφαιρίνης G έχει προταθεί για θεραπεία της VITT, εκτός από τα αντιπηκτικά που δεν περιέχουν ηπαρίνη. Προτείνονται οι αναστολείς της τυροσινικής κινάσης Bruton (Btk), οι οποίοι είναι εγκεκριμένοι για κακοήθειες Β κυττάρων (π.χ. ibrutinib), ως μια άλλη θεραπευτική επιλογή στο σύνδρομο VITT, καθώς στοχεύουν πολλαπλές οδούς της ενεργοποίησης της Btk που προκαλείται διαμέσου του FcγRIIA. Για παράδειγμα οι τυροσινικοί αυτοί αναστολείς αναστέλλουν αποτελεσματικά τη συσσώρευση των αιμοπεταλίων, την έκφραση της Ρ-σελεκτίνης και το σχηματισμό συμπλεγμάτων ουδετερόφιλων-αιμοπεταλίων που προκαλούνται από την ενεργοποίηση του υποδοχέα FcγRIIA. Η off-label χρήση των Btk αναστολέων σε χαμηλή δόση (η οποία δεν επηρεάζει τις αιμοστατικές λειτουργίες) θα μπορούσε να θεωρηθεί ως μια αρκετά ασφαλής επιλογή για την αντιμετώπιση της VITT.
Εμβόλιο έναντι του ιού SARS-CoV-2 και θρόμβωση: Γνώμες Ειδικών επί του θέματος (SARS-CoV-2 vaccine and thrombosis: Expert opinions https://www.thieme-connect.com/products/ejournals/abstract/10.1055/a-1499-0119).
Από την έναρξη της πανδημίας COVID-19 έως τον Μάρτιο του 2021, καταγράφηκαν παγκοσμίως περισσότερα από 141 εκατομμύρια περιπτώσεις νόσησης και 3 εκατομμύρια θάνατοι καθώς και διακοπή της κοινωνικοοικονομικής δραστηριότητας, υλικές καταστροφές, σωματικές και ψυχολογικές συνέπειες. Αναφορές ασυνήθιστων και σοβαρών θρομβωτικών επεισοδίων, συμπεριλαμβανομένης της εγκεφαλικής και σπλαχνικής φλεβικής θρόμβωσης και άλλων αυτοάνοσων ανεπιθύμητων ενεργειών, όπως αυτοάνοση θρομβοπενία ή θρομβωτικές μικροαγγειοπάθειες (thrombotic microangiopathies; TMA) που σχετίζονται με τη χορήγηση ορισμένων εμβολίων έναντι του ιού SARS-CoV-2, έχουν προκαλέσει μεγάλη ανησυχία στον γενικό πληθυσμό και στην ιατρική κοινότητα.
To άρθρο που ακολουθεί, προτείνει έναν αλγόριθμο παρακολούθησης εμβολιασμένων ασθενών με βάση 10 σημεία (αναφέρονται παρακάτω), για τη λήψη αποφάσεων. Οι επαγγελματίες υγείας παραμένουν οι πιο σημαντικοί σύμβουλοι και καθοριστές όσον αφορά τις αποφάσεις εμβολιασμού και πρέπει να παράσχουν αξιόπιστες πληροφορίες σχετικά με τα εμβόλια, να ενημερώσουν, να καθησυχάσουν και να υποστηρίξουν τους ασθενείς. Πρέπει να υπάρχουν περισσότερα μέτρα για την προσέγγιση όσων δεν έχουν εμβολιαστεί ακόμη, στα μέσα μαζικής ενημέρωσης από ειδικούς (εκπαιδευτικοί, επόπτες σε μεγάλους χώρους εργασίας, θρησκευτικοί ηγέτες) σχετικά με την προώθηση του εμβολιασμού, αλλά και την έκτακτη ανάγκη ενημέρωσης των ιατρών ώστε να αναγνωρίσουν και να διαχειριστούν κατάλληλα το σύνδρομο VITT. Επομένως, θα πρέπει να προταθεί η εφαρμογή περιεκτικής και απλοποιημένης πληροφόρησης με το αρκτικόλεξο «BEFAST»:
B – Balance (Ισορροπία): Προσέξτε για ξαφνική απώλεια ισορροπίας με σοβαρή κεφαλαλγία ή ζάλη
E– Eyes (Οφθαλμοί): Διπλωπία ή θάμβος όρασης που δεν εξαφανίζεται όταν ανοιγοκλείνετε τα μάτια
F – Fainting (Λιποθυμία): Απώλεια συνείδησης
Α – Abdominal pain (Κοιλιακό άλγος): Σοβαρό και επίμονο άλγος, διαρροϊκές κενώσεις, ναυτία, έμετος, αιματηρά κόπρανα
S – Swelling (Οίδημα): Οίδημα βραχίονα ή κάτω άκρου με ή χωρίς αλλαγή χρώματος, δύσπνοια με θωρακικό άλγος
T – Time (Ώρα): Τα συμπτώματα εμφανίζονται μεταξύ 4 και 28 ημερών μετά από τον εμβολιασμό και μπορεί να συσχετίζονται με θρόμβωση και θρομβοπενία
Επιπροσθέτως, ακολουθεί ο προτεινόμενος αλγόριθμος παρακολούθησης για εμβολιασμένους ασθενείς που περιλαμβάνει 10 σημεία για ασφαλή λήψη αποφάσεων:
- Η ενδομυϊκή ένεση πρέπει να γίνεται στο δελτοειδή μυ και όχι ενδαγγειακά, χρησιμοποιώντας τη σωστή τεχνική και εφαρμόζοντας την ένεση στην κατάλληλη θέση του μυός. Η ίδια η ένεση μπορεί να προκαλέσει τραυματισμούς και δεν είναι τόσο ακίνδυνη όσο πιστεύεται.
- Βεβαιωθείτε ότι δεν υπάρχει εκτεταμένη εκχύμωση ή πορφυρική τοπική αντίδραση.
- Να γνωρίζετε την πιθανότητα ελάχιστων συστηματικών συμπτωμάτων, όπως δεκατικής πυρετικής κίνησης ή μυαλγιών, που σχετίζονται με την αναμενόμενη φλεγμονώδη απόκριση και τη διέγερση του ανοσοποιητικού συστήματος και διαφέρει από άτομο σε άτομο. Συνιστάται στον ασθενή να πίνει πολλά υγρά και να λάβει παρακεταμόλη σε περίπτωση συμπτωμάτων που ομοιάζουν με γρίπη και να το συζητήσει με το γιατρό του. Αυτά τα συμπτώματα πρέπει να υποχωρήσουν εντός 48-72 ωρών.
- Οι ασθενείς θα πρέπει να συμβουλεύονται επειγόντως το γιατρό τους ή να πάνε στο νοσοκομείο σε περίπτωση επίμονων κλινικών εκδηλώσεων περισσότερο από 4 ημέρες μετά από τον εμβολιασμό, συμπεριλαμβανομένων έντονων και επίμονων κεφαλαλγίων, ζάλης, διαταραχών της όρασης, διαταραχή της ομιλίας, οξύ άλγος ή επιδείνωση μυαλγιών, οίδημα άκρου, σημαντικές αλλαγές στη θερμοκρασία ενός άκρου (θερμό ή κρύο), δυσκολία στην αναπνοή, ταχυκαρδία. Η ίδια προσοχή πρέπει να δοθεί σε ασυνήθιστα σημάδια αιμορραγίας, ειδικά πετέχειες. Για αποτελεσματική αντιμετώπιση, οι ασθενείς που παρουσιάζουν αυτά τα συμπτώματα πρέπει να εισάγονται στο νοσοκομείο.
- Ζητήστε εργαστηριακό έλεγχο μετά από κλινική εξέταση: γενική αίματος με μέτρηση αιμοπεταλίων, δ-διμερών (> 1000 ng/ml) και σχιστοκυττάρων για τον αποκλεισμό μιας υπερπηκτικής κατάστασης με κατανάλωση αιμοπεταλίων (αιμοπετάλια <120 g/L) ή διάχυτης ενδαγγειακής πήξης με μείωση του ινωδογόνου (<2 g/L) (ανάλογα με το κλινικό προφίλ, ενδέχεται να γίνουν επιπρόσθετες εξετάσεις όπως C-αντιδρώσα πρωτεΐνη (CRP), αντιφωσφολιπιδικά αντισώματα, αντιπηκτικό του λύκου, αντιπυρηνικά αντισώματα, ADAMTS13.
- Εντοπίστε θρόμβωση μέσω κατάλληλης απεικονιστικής μεθόδου (φλεβικό υπερηχογράφημα, μαγνητική τομογραφία, CT αγγειογραφία).
- Έρευνα για HIT σε περίπτωση θρομβοπενίας (αιμοπετάλια <120 g/L) μέσω ανίχνευσης αντισωμάτων ηπαρίνης-PF4 με προσδιορισμό ELISA. Αξιολογήστε την ικανότητα αυτών των αντισωμάτων να ενεργοποιούν αιμοπετάλια μέσω μιας ταχείας λειτουργικής δοκιμασίας με παρουσία PF4.
- Χορηγήστε χωρίς καθυστέρηση θεραπεία με ενέσιμο (μη ηπαρινικό) αντιπηκτικό (fondaparinux, danaparoid, argatroban) βάσει διαθεσιμότητας, εμπειρίας και δυνατοτήτων στενής παρακολούθησης. Σε συνάρτηση με το κλινικό πλαίσιο και την εξέλιξη, μπορεί να προταθεί η μετάβαση σε άμεσα από του στόματος αντιπηκτικά (dabigatran, rivaroxaban, apixaban).
- Σε περίπτωση σημαντικών θρομβωτικών συμβάντων, εγχύστε ανοσοσφαιρίνη (1 g/kg) σε συνδυασμό με αντιθρομβωτική αγωγή για 48 ώρες. Τα στεροειδή ή η χορήγηση πλάσματος είναι επίσης επιλογές για τη μείωση αυτών των αυτοαντισώματων. Οι αναστολείς της τυροσινικής κινάσης Bruton (Btk) προτείνονται ως άλλη πιθανή θεραπευτική επιλογή στη VITT.
- Αναφέρετε τα αποδεδειγμένα και τεκμηριωμένα μείζονα συμβάντα στις αρχές φαρμακοεπαγρύπνησης.
Συνοπτικά:
- Δεν πρέπει να χορηγούμε συστηματική θρομβοπροφύλαξη (ηπαρίνη μικρού μοριακού βάρους ή άμεσο από του στόματος αντιπηκτικό) ή ασπιρίνη.
- Δεν πρέπει να ελέγχουμε συστηματικά για θρομβοφιλία πριν από τον εμβολιασμό.
- Δεν πρέπει να μετράμε συστηματικά τα αντισώματα αντι-ΡΡ4 μετά τον εμβολιασμό.
- Δεν πρέπει να παρακολουθούμε συστηματικά τα επίπεδα των δ-διμερών πριν και μετά τον εμβολιασμό.
- Δεν πρέπει να εκτελούμε συστηματικά υπερηχογράφημα φλεβών πριν και μετά τον εμβολιασμό.
- Δεν αντενδείκνυται ο εμβολιασμός έναντι SARS-CoV-2 σε περίπτωση ιστορικού θρόμβωσης.
- Δεν αντενδείκνυται ο εμβολιασμός έναντι SARS-CoV-2 σε περίπτωση αυτοάνοσης νόσου.
- Δεν αντενδείκνυται ο εμβολιασμός έναντι SARS-CoV-2 σε περίπτωση ιστορικού HIT (λόγω πιθανότητας «γενετικής ευαλωτότητας» είναι προτιμότερη η επιλογή εμβολίου mRNA).
- Δεν αντενδείκνυται ο εμβολιασμός έναντι SARS-CoV-2 σε περίπτωση ιστορικού αλλεργίας. Φυσικά, αυτό δεν ισχύει με την αλλεργία μετά την πρώτη δόση οποιουδήποτε εμβολίου.
- Δεν αντενδείκνυται ο εμβολιασμός έναντι SARS-CoV-2 σε περίπτωση αυτοάνοσης θρομβοπενίας (ITP).
ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Γ. Ντάιος, MD, PhD
Αν. Καθηγητής Παθολογίας, Παθολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Γεν. Γραμματέας του ΙΜΕΘΑ
Επιμέλεια κειμένων
Α. Καραγιαννάκη , MD
Υποψήφια Διδάκτωρ, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας