Home / Newsletter / Newsletter ΙΜΕΘΑ (Μάρτιος 2022)

Newsletter ΙΜΕΘΑ (Μάρτιος 2022)

ΕΝΗΜΕΡΩΤΙΚΟ ΔΕΛΤΙΟ ΜΑΡΤΙΟΥ 2022


Αγαπητοί Συνάδελφοι και Φίλοι,

Το ΙΜΕΘΑ συνεχίζοντας την on-line ενημέρωση της επιστημονικής κοινότητας ως προς τα νεότερα δεδομένα στο πεδίο της Θρόμβωσης σας παρουσιάζει συνοπτικά τα αποτελέσματα πρόσφατων δημοσιεύσεων σε έγκριτα διεθνή περιοδικά.

Ο Πρόεδρος του ΙΜΕΘΑ

 Α. Τσελέπης, MD, PhD
Καθηγητής Βιοχημείας-Κλινικής Χημείας, Πανεπιστήμιο Ιωαννίνων


10ο Πανελλήνιο Συνέδριο Θρόμβωσης – Αντιθρομβωτικής Αγωγής

 Καταληκτική Ημερομηνία Υποβολής Εργασιών: 14 Ιουνίου 2022

 

Για να δείτε τις οδηγίες Συγγραφής πατήστε εδώ
Για να υποβάλλετε την εργασία σας πατήστε εδώ


Το ΙΜΕΘΑ υποστηρίζει την έρευνα για τη θρόμβωση στη χώρα μας και προκηρύσσει τη χρηματοδότηση υποτροφιών και ερευνητικών πρωτοκόλλων

 Καταληκτική Ημερομηνία Υποβολής Εργασιών: 30 Ιουνίου 2022

 

Για να δείτε τις οδηγίες Συγγραφής Υποτροφιών πατήστε εδώ

Για να δείτε τις οδηγίες Συγγραφής Ερευνητικών Πρωτοκόλλων πατήστε εδώ


Το ΙΜΕΘΑ σας υπενθυμίζει την ανάρτηση των

Κατευθυντήριων Οδηγιών για την Περι Επεμβατική Διαχείριση Αντιθρομβωτικής Αγωγής

 

Μπορείτε να δείτε το πλήρες κείμενο εδώ

 

 Ε. Αρναούτογλου, MD, Phd 

Καθηγήτρια Αναισθησιολογίας

  Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας


ΠΑΡΟΥΣΙΑΣΗ-ΣΧΟΛΙΑΣΜΟΣ ΠΡΟΣΦΑΤΩΝ ΔΗΜΟΣΙΕΥΣΕΩΝ


Βέλτιστη παρακολούθηση μετά από οξεία πνευμονική εμβολή: position paper της European Society of Cardiology Working Group on Pulmonary Circulation and Right Ventricular Function, σε συνεργασία με την European Society of Cardiology Working Group on Atherosclerosis and Vascular Biology, εγκεκριμένη από την European Respiratory Society. (Optimal follow-up after acute pulmonary embolism: a position paper of the European Society of Cardiology Working Group on Pulmonary Circulation and Right Ventricular Function, in collaboration with the European Society of Cardiology Working Group on Atherosclerosis and Vascular Biology, endorsed by the European Respiratory Society https://academic.oup.com/eurheartj/article/43/3/183/6454843 )

Αυτό το άρθρο παρέχει έναν περιεκτικό οδηγό για τη βέλτιστη παρακολούθηση ασθενών με οξεία πνευμονική εμβολή (ΠΕ), που καλύπτει πολλαπλές πτυχές της συμβουλευτικής ασθενών. Χρησιμεύει ως πρακτικός οδηγός για τη θεραπεία ασθενών με οξεία πνευμονική εμβολή, συμπληρωματικά με τις επίσημες κατευθυντήριες γραμμές της European Society of Cardiology του 2019 που αναπτύχθηκαν με την European Respiratory Society. Προτείνεται μια ολιστική προσέγγιση λαμβάνοντας υπόψη όλο το φάσμα των σοβαρών ανεπιθύμητων ενεργειών που μπορεί να αντιμετωπίσουν βραχυπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα οι ασθενείς με οξεία πνευμονική εμβολή. Υπογραμμίζεται η συνάφεια της αξιολόγησης των τροποποιήσιμων παραγόντων αιμορραγικού κινδύνου, επίκτητης θρομβοφιλίας και περιορισμένου προσυμπτωματικού ελέγχου καρκίνου (μη προκληθείσα ΠΕ) καθώς και της ειδικής παρακολούθησης για την πιθανή ανάπτυξη χρόνιας θρομβοεμβολικής πνευμονικής υπέρτασης ως μέρος της πρακτικής ρουτίνας, ενώ θα πρέπει να αποφεύγονται οι συνήθεις έλεγχοι για γενετική θρομβοφιλία. Υποστηρίζεται η χρήση μετρήσεων έκβασης για τη λειτουργική έκβαση και την ποιότητα ζωής ώστε να ποσοτικοποιηθεί ο αντίκτυπος της διάγνωσης της ΠΕ και να εντοπιστούν έγκαιρα οι ασθενείς με post-ΡΕ. Το σύνδρομο post-PE αναφέρεται σε έως και 40-60% των επιζώντων από ΠΕ και ορίζεται ως νέα ή προοδευτική δύσπνοια, δυσανεξία στην άσκηση και/ή διαταραγμένo λειτουργικό ή γνωσιακό status μετά από τουλάχιστον 3 μήνες επαρκούς αντιπηκτικής αγωγής μετά από οξεία ΠΕ, η οποία δεν μπορεί να εξηγηθεί από άλλες προϋπάρχουσες συννοσηρότητες. Ατελής λύση του θρόμβου εμφανίζεται στο 25-50% των ασθενών μετά από οξεία ΠΕ παρά την επαρκή αντιπηκτική αγωγή, αλλά δεν έχει κλινική σημασία στις περισσότερες περιπτώσεις. Η παροχή συμβουλών στους ασθενείς σχετικά με τη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής μετριάζει τον κίνδυνο του post-ΡΕ και βελτιώνει την καρδιαγγειακή πρόγνωση. Ως εκ τούτου, θεωρείται σημαντικό να συζητηθεί πότε και πώς να συνεχιστούν  οι αθλητικές δραστηριότητες μετά τη διάγνωση της ΠΕ. Πρόσθετα θέματα σχετικά με τον ασθενή που απαιτούν εστιασμένη συμβουλευτική είναι τα ταξίδια και ο έλεγχος των γεννήσεων.

Αναλυτικά περιγράφονται τα εξής:

Α. Στη διάγνωση

Α1.Διαχείριση αιμορραγικού κινδύνου: συνιστάται αποκλεισμός απόλυτων αντενδείξεων για χορήγηση αντιπηκτικής αγωγής, αναγνώριση της βέλτιστης αντιπηκτικής αγωγής και αποφυγή των μη απαραίτητων παρεμβάσεων.

Α2.Προσυμπτωματικός έλεγχος καρκίνου: συνιστάται διενέργεια περιορισμένου προσυμπτωματικού ελέγχου για καρκίνο σε ασθενείς με απρόκλητη ΠΕ: ιατρικό ιστορικό, κλινική εξέταση και βασικές εργαστηριακές εξετάσεις.

Α3. Διαχείριση ΠΕ στις γυναίκες: τα ορμονικά αντισυλληπτικά μπορούν να συνεχισθούν κατά τη διάρκεια της αντιπηκτικής αγωγής για αποφυγή εγκυμοσύνης και μετριασμού του κίνδυνου ανώμαλης μητρορραγίας.

Α4. Άθληση, τρόπος ζωής και ταξίδια: συνιστάται ενθάρρυνση της σταδιακής επανέναρξης των τακτικών αθλητικών δραστηριοτήτων μετά το εξιτήριο από το νοσοκομείο, τυπική αξιολόγηση σεξουαλικών προβλημάτων και εφαρμογή συμβουλευτικής. Είναι σημαντικό να  διασφαλιστεί ότι η δεξιά κοιλία έχει ανακάμψει πριν από την έναρξη ασκήσεων καταπόνησης.

 

Β. Πρώτες εβδομάδες

Β1. Θεραπεία της ΠΕ στις γυναίκες: συνιστάται αξιολόγηση της παρουσίας ανώμαλης μητρορραγίας και θεραπεία αυτής. 

Β2. Γενετική και επίκτητη θρομβοφιλία: συνιστάται σε ασθενείς με απρόκλητη ΠΕ να λαμβάνεται υπ’όψην ο προσυμπτωματικός έλεγχος για αντιφωσφολιπιδικό σύνδρομο, ειδικά σε περίπτωση προηγούμενης αρτηριακής θρόμβωσης ή θρόμβωσης μικρών αγγείων, επιπλοκές κύησης, αυτοάνοσα νοσήματα ή ηλικία μικρότερη των 50 ετών. Δε  συνιστάται ο έλεγχος ρουτίνας για  επίκτητη θρομβοφιλία στο γενικό πληθυσμό.

Β3. Διαχείριση του αιμορραγικού κινδύνου: συνιστάται διασφάλιση της προσκόλλησης στη φαρμακευτική αγωγή και αποφυγή των σχετικών αλληλεπιδράσεων φαρμάκων. Είναι σημαντική ή αναγνώριση και στόχευση των τροποποιήσιμων παραγόντων για αιμορραγία.

Β4. Άθληση, τρόπος ζωής και ταξίδια: συνιστάται υποστήριξη των ασθενών που έχουν υποστεί ΠΕ στη διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης επαρκούς σωματικής δραστηριότητας και διακοπή καπνίσματος.

 

Γ. Στους τρεις μήνες

Γ1. Διαχείριση αιμορραγικού κινδύνου: συνιστάται αξιολόγηση του αιμορραγικού κινδύνου σε όλους τους ασθενείς που απαιτείται  η λήψη μακροχρόνιας αντιπηκτικής αγωγής.

Γ2. Θεραπεία ΠΕ σε γυναίκες: συνιστάται περιορισμένης διάρκειας θεραπεία σε άτομα με ΠΕ σχετιζόμενη με ορμονική αντισύλληψη, μετά τη διακοπή της ορμονικής αντισύλληψης.

Γ3. Σύνδρομο Post-PE: συνιστάται εφαρμογή καρδιοπνευμονικής δοκιμασίας άσκησης σε ασθενείς με Post-PE για αποκλεισμό χρόνιας θρομβοεμβολικής πνευμονικής υπέρτασης σε όλους τους ασθενείς με ΠΕ με μόνιμα συμπτώματα δύσπνοιας ή δεξιάς καρδιακής ανεπάρκειας. Συνιστάται ψυχολογική υποστήριξη για ασθενείς με ατελή λειτουργική ανάρρωση εξαιτίας άγχους ή κατάθλιψης.

Γ4. Καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου: συνιστάται εφαρμογή εγκεκριμένων risk calculators  για συστηματική αξιολόγηση του καρδιαγγειακού κινδύνου, ειδικά σε περίπτωση απρόκλητης ΠΕ ή/και παχυσαρκία.

 

Δ. Μακροπρόθεσμα

Δ1. Θεραπεία ΠΕ σε γυναίκες: συστήνεται σε γυναίκες με ΠΕ σχετιζόμενη με  προηγούμενη ορμονική αντισύλληψη  που διέκοψαν την αντιπηκτική αγωγή, να λάβουν θρομβοπροφύλαξη  στην προ τοκετού περίοδο (antepartum) και στην περίοδο της λοχείας (post partum) μιας μελλοντικής εγκυμοσύνης.

Δ2. Διαχείριση αιμορραγικού κινδύνου: συνιστάται επαναξιολόγηση του αιμορραγικού κινδύνου σε τακτική βάση. Να διασφαλίζεται η προσκόλληση στη φαρμακευτική αγωγή. 

Δ3. Άθληση, τρόπος ζωής και ταξίδια: συστήνεται οι ασθενείς με ΠΕ που διέκοψαν τη θεραπεία να χρησιμοποιούν κάλτσες συμπίεσης ή προφυλακτική δόση αντιπηκτικής αγωγής κατά τη διάρκεια μακρινών αεροπορικών ταξιδιών (πάνω από 4 ώρες). Είναι απαραίτητη η υποστήριξη των ασθενών με ΠΕ στη διατήρηση υγιεινού τρόπου ζωής, συμπεριλαμβανομένης της επαρκούς αθλητικής δραστηριότητας.

Δ4. Καρδιαγγειακοί παράγοντες κινδύνου: συνιστάται μείωση της περιόδου συγχορήγησης αντιαιμοπεταλιακής/αντιπηκτικής θεραπείας σε ασθενείς με ΠΕ και οξεία καρδιαγγειακή νόσο. Μετά την διακοπή της αντιαιμοπεταλιακής θεραπείας, οι ασθενείς συνεχίζουν από του στόματος αντιπηκτική αγωγή σε πλήρη δόση.


Άμεσα από του στόματος αντιπηκτικά έναντι βαρφαρίνης στη θεραπεία της εγκεφαλικής φλεβικής θρόμβωσης (ACTION-CVT): Μια Πολυκεντρική Διεθνής Μελέτη (Direct Oral Anticoagulants Versus Warfarin in the Treatment of Cerebral Venous Thrombosis (ACTION-CVT): A Multicenter International Study https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/STROKEAHA.121.037541 ).

Αυτή η πολυκεντρική διεθνής αναδρομική μελέτη (Ηνωμένες Πολιτείες, Ευρώπη, Νέα Ζηλανδία) περιλάμβανε ασθενείς με εγκεφαλική φλεβική θρόμβωση που έλαβαν από του στόματος αντιπηκτική αγωγή από τον Ιανουάριο του 2015 έως τον Δεκέμβριο του 2020, και έγινε σύγκριση της υποτροπής εγκεφαλικής ή συστηματικής φλεβικής θρόμβωσης, θανάτου ή μείζονος αιμορραγίας σε ασθενείς που έλαβαν θεραπεία με βαρφαρίνη έναντι άμεσων από του στόματος αντιπηκτικών (DOACs). Μεταξύ 1025 ασθενών με εγκεφαλική φλεβική θρόμβωση  σε 27 κέντρα, 845 ασθενείς πληρούσαν τα κριτήρια ένταξής. Η μέση ηλικία ήταν 44,8 έτη, το 64,7% ήταν γυναίκες. Το 33,0% έλαβε μόνο DOACs, το 51,8% έλαβε μόνο βαρφαρίνη και το 15,1% έλαβε και τις δύο θεραπείες σε διαφορετικούς χρόνους. Κατά τη διάρκεια μιας μέσης παρακολούθησης 345 ημερών, υπήρξαν 5,68 υποτροπές φλεβικής θρόμβωσης, 3,77 μείζονες αιμορραγίες και 1,84 θάνατοι ανά 100 ανθρωπο-έτη. Μεταξύ 525 ασθενών, το 36,6% είχε πλήρη επανασυρραγοποίηση, το 48,2% είχε μερική και το 15,2% δεν είχε καθόλου επανασυραγοποίηση. Σε σύγκριση με τη βαρφαρίνη, η θεραπεία με DOACs συσχετίστηκε με παρόμοιο κίνδυνο υποτροπιάζουσας φλεβικής θρόμβωσης, θάνατο και μερικής/ολικής επανασυρραγοποίησης, αλλά μικρότερο κίνδυνο μείζονος αιμορραγίας. Συμπερασματικά, σε ασθενείς με εγκεφαλική φλεβική θρόμβωση, η θεραπεία με DOACs συσχετίστηκε με παρόμοια κλινικά και ακτινογραφικά αποτελέσματα και ευνοϊκό προφίλ ασφάλειας σε σύγκριση με τη θεραπεία με βαρφαρίνη. Απαιτείται ωστόσο επιβεβαίωση από μεγάλες προοπτικές ή τυχαιοποιημένες μελέτες.


Αποτελεσματικότητα και ασφάλεια της αντιπηκτικής θεραπείας σε ευπαθείς ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή (Effectiveness and Safety of AnticoagulationTherapyi n Frail Patients With Atrial Fibrillation 

https://www.ahajournals.org/doi/10.1161/STROKEAHA.121.036757 ).

Αυτή η αναδρομική μελέτη κοόρτης ανέλυσε 83.635 ευπαθείς (frail – βαθμολογία ≥5 στο Hospital Frailty Risk Score) ασθενείς με κολπική μαρμαρυγή ηλικίας τουλάχιστον 65 ετών από τη βάση δεδομένων της Εθνικής Υπηρεσίας Ασφάλισης Υγείας της Κορέας κατά τα έτη 2013 και 2016. Συγκρίθηκε το σύνθετο τελικό σημείο του πρώτου ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, μείζονος αιμορραγίας ή καρδιαγγειακού θανάτου. Επιπλέον, κάθε μεμονωμένη κλινική έκβαση,  εξετάστηκε ξεχωριστά. Στον πληθυσμό της μελέτης (57,1% γυναίκες, μέση ηλικία, 78,5±7,2 έτη), συνέβησαν συνολικά 14.968 ανεπιθύμητα κλινικά συμβάντα, όπου τα 3.718 ήταν ισχαιμικά εγκεφαλικά επεισόδια, τα 5.536 ήταν μείζονες αιμορραγίες και τα 6.188 καρδιαγγειακοί θάνατοι. Σε σύγκριση με τη μη χρήση αντιπηκτικής αγωγής, η χρήση αντιπηκτικής αγωγής  συσχετίστηκε με μικρότερο κίνδυνο εμφάνισης του σύνθετου τελικού σημείου, ισχαιμικού εγκεφαλικού επεισοδίου, και καρδιαγγειακού θανάτου, αλλά δεν παρατηρήθηκε διαφορά στη μείζονα αιμορραγία. Σε σύγκριση με τη βαρφαρίνη, τα τέσσερα DOACs συσχετίστηκαν με μειωμένο κίνδυνο εμφάνισης του σύνθετου τελικού σημείου, ισχαιμικού αγγειακού εγκεφαλικού επεισοδίου, μείζονος αιμορραγίας και καρδιαγγειακού θανάτου. Οι συσχετίσεις για τη χρήση αντιπηκτικής αγωγής (σε σύγκριση με μη χρήση αντιπηκτικής αγωγής) ή τη χρήση DOACs (σε σύγκριση με βαρφαρίνη) με ευνοϊκά αποτελέσματα ήταν πιο εμφανείς σε άτομα με υψηλότερο CHA2DS2-VASc (≥3). Συμπερασματικά, μεταξύ των ευπαθών ασθενών με κολπική μαρμαρυγή, η θεραπεία με αντιπηκτική αγωγή συσχετίστηκε με καλύτερη έκβαση.


ΥΠΕΥΘΥΝΟΣ ΣΥΝΤΑΞΗΣ ΤΩΝ ΚΕΙΜΕΝΩΝ
Γ. Ντάιος, MD, PhD
Αν. Καθηγητής Παθολογίας, Παθολογική Κλινική, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας
Γεν. Γραμματέας του ΙΜΕΘΑ

Επιμέλεια κειμένων
Α. Καραγιαννάκη, MD, MSc

Υποψήφια Διδάκτωρ, Ιατρική Σχολή Πανεπιστημίου Θεσσαλίας

Κοινοποιήστε το...

Shares
Top
This site is registered on wpml.org as a development site. Switch to a production site key to remove this banner.